Θεώρηση που ενώνει Καθολικούς και Ορθοδόξους

Η ομιλία του Πάπα στο Πανεπιστήμιο του Regensburg

Ο κατά κόσμον Στάθης Δ. Σταυρόπουλος ο γνωστός στάθης της Ελευθεροτυπίας, σχολίασε στις 30 Οκτωβρίου του 2006 από τη στήλη του "Ναυτίλου" της εφημερίδας "Ελευθεροτυπία" την ομιλία του Πάπα Βενέδικτου XVI στο πανεπιστήμιο του Regensburg της Γερμανίας στις 18 Οκτωβρίου όπου μία αποστροφή του λόγου του για τη φύση του Ισλάμ, είχε ξεσηκώσει, τότε, κύμα διαμαρτυριών, ότι πρόσβαλε δήθεν τις ευαισθησίες των μουσουλμάνων.

Μανουήλ Παλαιολόγος. Διανοούμενος αυτοκράτορας της πρώιμης (βυζαντινής) Αναγέννησης. Προτελευταίος των Ρωμαίων. Ενωτικός (όχι εξ ανάγκης, όπως ο προπάππος του Μιχάηλ που παρότι ανέκτησε την Πόλη, ήθελαν στο τέλος να τον αφήσουν άταφο οι ανθενωτικοί), έλαβε μέρος στη Σύνοδο της Φλωρεντίας για την Ενωση των Εκκλησιών (την είσοδο του οποίου στη φερώνυμη πόλη μνημείωσε ένας απ' τους ωραιότερους αναγεννησιακούς πίνακες -ομορφάντρας άλλωστε) και περιέφερεν εαυτόν στις Αυλές της Δύσης επαίτην -πρώτος και τελευταίος αυτός ο προτελευταίος, σε τέτοιο βάσανο.
Τρίτον περί ομιλίας (μέσες-άκρες) του Πάπα και τελευταίον. Επικαλούμενος λοιπόν τον Λόγον ο Πάπας υπό τη μορφή του ορθού λόγου που εισήγαγαν στον Χριστιανισμό τα ελληνικά γράμματα (μια θέση που μοιάζει νεοπλατωνική) αποκρούει τη μυστικιστικήπροσέγγιση του Θεού (κι απ' τους τρεις τρόπους: της Παλαιάς Διαθήκης, της Καινής και του Κορανίου), θέτοντας το αξίωμα ότι η άγνοια περί τον Θεό δεν εξασφαλίζει ότι η φύση του είναι αγαθή. Ότι είναι η αγάπη, παρά το «άγνωστον των βουλών του» η δεδηλωμένη του προς τους ανθρώπους, η οποία μάλιστα «ουδέποτε εκπίπτει».
Η θεώρηση αυτή που ενώνει Καθολικούς και Ορθοδόξους αφήνει στο περιθώριο τους μυστικιστές και των δύο ρευμάτων, που δεν θεωρούν τον ορθό λόγο προϋπόθεση για την κατανόηση του Θεού (ακόμα και στην εκδοχή της «φώτισης», η οποία και αυτή -επίσης λογικόν- αναιρεί την άγνοια για τον Θεό).Αντιθέτως η «αποθέωση» της απόλυτης άγνοιας για τη φύση του Θεού αφήνει το περιθώριο να είναι ο Θεός κακός -πράγμα που ευαγγελίσθηκαν αρκετοί μυστικιστές, Χριστιανοί και Μουσουλμάνοι.
Η αναφορά σε έναν απ' αυτούς (Μουσουλμάνο) ήταν το πρώτο φάουλ του Πάπα για τους φανατικούς και τους πολιτικώς ορθούς εν τω άμα.Δηλαδή μπορεί ένας τηλευαγγελιστής πάστορας απ' τη Μοντάνα να βάζει στο στόμα του Θεού τη φράση (για το Ισραήλ) «this land belongs to me» και τα σκυλιά (οι Αραβες) δεμένα, ή άλλοι τινές να ισχυρίζονται ότι ο Πλάστης έχει κατοχυρώσει αλλού οικόπεδα επί της γης, και να μην κουνιέται φύλλο! αλλά μόλις ο Πάπας ή οποιοσδήποτε άλλος αναφερθεί σε λεπτές έννοιες, η βλακεία να βαράει τα τύμπανα του πολέμου.
Για να ξανασοβαρευτούμε όμως, ο Πάπας διέκρινε τρεις ιστορικές απόπειρες, «μεγάλα κύματα», αφελληνισμού του χριστιανισμού, τα αντέκρουσε και τα τρία, επιμένοντας στην ενσωμάτωση (κι όχι μόνον, αλλά στο σύμφυτον) της Αναγέννησης και των κεκτημένων του Διαφωτισμού στην πίστη (και τη γνώση για την πίστη), ως απότοκα της πρώτης εκείνης ώσμωσης αποκάλυψης κι ορθού λόγου. Ολα αυτά ο Ποντίφηκας τα θεωρεί αλληλένδετα, αξεδιάλυτα, ότι το ένα οδηγεί στο άλλο.
Γιατί όμως επέμεινε τόσον σε όλα αυτά;Διότι ο Πάπας ήθελε να υπενθυμίσει στη Δύση αυτό που η ίδια έχει αρχίσει να ξεχνάει, ότι δηλαδή είναι στην (πολιτική και πολιτισμική) φύση της να διαλέγεται.Και για να το αποδείξει αυτό ο Πάπας κατέφυγε στους Διαλόγους του κυρ Μανουήλ Παλαιολόγου! Κι έγινε της μουρλής!
Είναι αλήθεια ότι στον περιώνυμο διάλογο ο Μανουήλ κριτικάρει (ασκεί πολεμική) τον Μωάμεθ και τους Μουσουλμάνους. Μάλιστα έντονα, καθώς είναι πολιορκημένος απ' αυτούς (τα ίδια θα έλεγε και απολιόρκητος). Ομως με κάποιον τρόπο τα λέει στους Μουσουλμάνους για να τα ακούσουν οι Δυτικοί, καθώς κι απ' αυτούς είναι παρατημένος.
Ο κυρ Μανουήλ ισχυρίζεται ότι ο Θεός δεν αγαπά τη διάδοση της πίστης με τη βία. Και στην ερώτηση του Πέρση «πώς ξέρει τι θέλει ο Θεός», ο κυρ Μανουήλ επικαλείται τον ορθό λόγο. Οπερ έδει δείξαι.Είναι τυχαίο ότι ο Πάπας επικαλέσθηκε τον Παλαιολόγο για να πει όσα ήθελε να πει;
Όχι βέβαια, δεν έχει ξεπέσει τόσο το Βατικανό.Μιλά για τα ελληνικά γράμματα, βάζει έναν Έλληνα να τα πει. Πότε; λίγο μετά τις σταυροφορίες και λίγο πριν από τις πυρές της Ιεράς Εξέτασης. Θέλει πολύ για να γίνει αντιληπτός ο συμβολισμός (ή μόνον ο Εκο τρίβει τα χέρια του με κάτι τέτοια;).Η απολογία για την ενοχική σχέση με την Ανατολή (Χριστιανούς και Μουσουλμάνους - σταυροφορίες) και η απολογία για την καταστολή της σκέψης στη Δύση (Ιερά Εξέταση) είναι εμφανής.Και αν σε όλα αυτά υπάρχει αντίλογος (λογικόν), αυτό ακριβώς θέλησε να υπενθυμίσει ο Πάπας στη Δύση - τον εαυτόν της. Την πρόσδεση της Ευρώπης στο (Αμερικανικό) άρμα του «πολέμου των πολιτισμών» πήγε να ξορκίσει. Και πήγαν να τον κάνουν ρόμπα. Και οι φανατικοί, και οι πολιτικώς ορθοί.Τέλος, μπορεί η αφεντιά μου να διάβασε λάθος την ομιλία του Πάπα - όμως, κι αυτό θέμα διαλόγου είναι. Αυτοί ωστόσο που χωρίς να μάθουν, αναθεμάτισαν, αυτοί που ό,τι τους είπαν πως ελέχθη, το έχαψαν, τι είναι; «Αθύρματα» - θα μου πείτε! Αυτοί που ήξεραν κι όμως του την έπεσαν - «ακόμα χειρότεροι» θα μου πείτε, «αθύρματα σε διατεταγμένη υπηρεσία!» - Μεγάλο το δίκιο

http://www.enet.gr/online/online_fpage_text/dt=30.09.2006,id=34959028
ΣΤΑΘΗΣ Σ. 30.ΙΧ.2006 stathis@enet.gr